Güney Afrika Cumhuriyeti’nde, organize suç olaylarında son yıllarda önemli artış göze çarpıyor.
Avrupa Birliği’nin (AB), Afrika’nın Sınır Aşan Suçlarla Mücadele Yeteneğinin Geliştirilmesi Projesi (ENACT) kapsamında gerçekleştirilen 2023 Organize Suç Endeksi’ne göre, Güney Afrika, organize suç olaylarının en yaygın görüldüğü ülkeler listesinde üst sıralara tırmandı.
Organize suçlar listesinde geçen yıl Afrika’da 5. dünya genelinde 19. sırada yer alan Güney Afrika, bu yıl kıtada 3. sıraya, dünyada ise 7. sıraya yükseldi.
Geçen yıl 27 bine yakın kişinin cinayet sonucu yaşamını yitirdiği Güney Afrika’da, cinayet suçu sayılarında 10 yıl öncesine kıyasla yüzde 40’ın üzerinde artış kaydedildi.
Yaygın organize suçlar
Uyuşturucu tüketiminin son derece yaygın olduğu Güney Afrika, Latin Amerika’dan Asya’ya uzanan küresel uyuşturucu kaçakçılığı rotaları üzerinde önemli bir geçiş noktası olma özelliği taşıyor.
Silah kaçakçılığı bakımdan önemli bir pazar ve kaynak konumunda bulunan ülkede, yasa dışı silah ticaretinin temelini polis ve ruhsatlı silah sahiplerinden çalınan silahlar teşkil ediyor.
Ülkede polisin silah depolarından her yıl yüzlerce silah çalınıyor. Suç örgütlerinin silah temini için polis karakollarına saldırdığı da görülüyor. Ülkede son 20 yılda işlenen suçlarda silah kullanımının giderek arttığı dikkati çekiyor.
İnsan ticaretinde ise fuhuş, fidye için adam kaçırma, borç karşılığı esaret, yasa dışı evlat edinme, organ ticareti öne çıkıyor. Bununla birlikte, Güney Afrika’da insan ticareti, kıta geneline kıyasla düşük gözleniyor.
Bu yıl haziran-eylül aylarında 50 binden fazla soygun, 70 binden fazla hırsızlık vakasının kayıtlara geçtiği ülkede, gasp ve banka nakit aracı soygunları son derece yaygın görülüyor.
Başta elmas, altın, platin olmak üzere, dünyanın en önde gelen değerli maden üreticileri arasında yer alan Güney Afrika, uluslararası maden kaçakçılığının da önemli merkezleri arasında yer alıyor.
Yaban hayatı kaçakçılığında da merkez ülkelerden biri olan Güney Afrika’da organize suç örgütleri aslan kemiği, gergedan boynuzu ve fildişi ticaretinden her yıl yüzlerce milyon dolar gelir elde ediyor.
Güney Afrika’da suç örgütleri daha çok mafya tipi örgütlenmeye sahip olup, son derece organize ve profesyonel yapıda bulunuyor. Güney Asya ve Batı Afrika kaynaklı suç örgütleri de ülkede yoğun faaliyet gösteriyor.
Organize suçla mücadeleye 110 milyon dolar kaynak
Suçla mücadele, Güney Afrika hükümetinin öncelikli meselelerinin başında geliyor. Organize suçla mücadele için geçen yıl yaklaşık 110 milyon dolar kaynak ayıran ülkede, suç olaylarının fazlalığı, kolluk kuvvetlerinin finansal şartları, rüşvet ve yolsuzluk olaylarına sık rastlanması, hükümetin suçla mücadelede en büyük handikaplarını teşkil ediyor.
Polis güçleri, organize suç örgütlerine karşı sıklıkla operasyonlar düzenliyor ve bu operasyonlar çoğunlukla çete üyelerinin imha edildiği kanlı çatışmalarla sonuçlanıyor.
Yargı mekanizmasının suçlulara karşı etkin biçimde işlev gördüğü Güney Afrika’da, cezaevlerinin çoğu kapasitelerinin üzerinde doluluk oranına sahip bulunuyor.
