İzmir Smyrna Antik Kenti’nde ‘Kutsal Alan’ Olabilir

İzmir merkezindeki en büyük antik dönem agoralarından biri Smyrna Agorası ile Akdeniz’in en büyük tiyatrolarından biri olan Smyrna Tiyatrosu’nun tarihi, çalışmalar ile gün yüzüne çıkıyor.

Smyrna Antik Kenti kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) tarafından yürütülen; İzmir Büyükşehir Belediyesi, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, İzmir Ticaret Odası ve Güzel Enerji Akaryakıt A.Ş. destekleri ile devam ediyor.

MISIR ETKİLİ FİGÜR VE OBJELER

Büyük İskender tarafından 193 hektarlık alanda kurulan kentte farklı dönemlere ait binlerce obje keşfedildi.

UNESCO tarafından 2020 yılında ‘İzmir Tarihi Liman Kenti’ adıyla oluşturulan miras alanının bir parçası olarak Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Smyrna Antik Kenti’nde yapılan kazılarda Mısır etkili figür ve objeler de bulundu.

MISIR TANRILARININ İBADET ALANI OLABİLİR

İKÇÜ Türk- İslam Arkeolojisi Bölümü öğretim üyesi ve Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Akın Ersoy, “Bu kazılarda çok sayıda Mısır etkili buluntularla karşılaşmaktayız. Mısır’la Anadolu ilişkilerinin siyasi, kültürel ve ticari anlamda ilk çağlara kadar dayandığını biliyoruz. Şimdi Smyrna Tiyatrosu’ndaki kazılarda bu ilişkinin somut örneklerini görmekteyiz. Smyrna Tiyatrosu’nda çoklukla bu objelerin ortaya çıkıyor olması, bize tiyatronun bulunduğu alanda belki de Mısır tanrılarına dönük bir ibadet alanının olduğunu gösteriyor.” diyerek “bunun mimari olarak kanıtlanması gerekir” diye de ekledi.

“BURADA BİR KUTSAL ALAN OLABİLİR”

Açıklamalarına devam eden Ersoy, bulunan örneklerden bahsetti:

“Burada 5 örnek var. Bu örneklerden ilki bir mask. Bu figür, kandillerin yanma deliğinde kullanılan bir kapaktır. Mısır etkili bir figürdür. Bir diğer obje, doğum yapar pozisyonunda bir kadın figürü, yarısı yok. Ama başka örneklerden biliyoruz ki bu obje, kadının sağlıklı doğum yapması ve çocuğunun sağlıklı olarak dünyaya gelmesiyle ilişkili bir figür. Daha çok Mısır’da görülen bir özellik. Bir diğer obje kandil parçası. Üzerinde İsis Tapınağı’nın görseli var. 4’üncü obje, bir tuğla parçası. Bunun üzerinde ‘Serapis Hiera’ yazısı var. Anlamı ise ‘Serapis’in kutsal alanı demek. Dolayısıyla bütün bu buluntular üzerinden ‘Burada bir kutsal alan olabilir’ diyoruz. 5’inci obje Ra’nın gözü figürü. Buna ‘Horus’un gözü’ de deniyor. Tek bir tanrı olduğunu ifade eder. Aynı zamanda vicdanın gözüdür. Mısır etkisini gösterir.”

‘UNESCO’YA BAŞVURULACAK’

UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmesi için çalışmaların sürdüğünü belirten Prof. Dr. Akın Ersoy, “Bu hazırlıklar sona erdiğinde umuyoruz ki UNESCO kalıcı listesine başvurulacak ve sonunda da kalıcı listeye girmiş olacak. İzmir, tarihi bir liman kenti ise bu tür Mısır etkilerinin de nasıl ve ne şekilde geldiğini anlıyoruz. dedi.